Wat is normaal? BEWEGEN!

Jongeren en ouderenblijven tegenwoordig steeds meer en steeds langer zitten als gevolg van een toenemend gebruik van o.a computers en van televisiekijken. Een aanzienlijk deel van hen denkt het zitten te kunnen compenseren door regelmatig een uurtje intensief te sporten. Helaas gaat die vlieger niet op. Gezondheid is toch echt een kwestie van je ‘normaal’ gedragen en dat betekent: BEWEGEN. Men is made to move…

Neem de volgende dag: iemand staat om 07.00 uur op, jogt 45 minuten voor hij naar zijn werk gaat, rijdt met de auto naar kantoor, zit daar 4 uur achter de computer, luncht 45 minuten (zittend in de bedrijfskantine), zit weer 4 uur achter de computer, rijdt terug naar huis, zit een uur aan tafel voor het avondeten en zit daarna op de bank om tv te kijken. Wie dit patroon 5 dagen per week volhoudt, valt volgens de meeste gezondheidssites en vragenlijsten in de categorie ‘fysiek actief’, want deze persoon sport immers 5 keer per week 45 minuten. Echter, volgens een aantal wetenschappersondermijnt deze persoon zijn gezondheid flink, en vergroot hij de kansop het ontwikkelen van chronische ziekten.

Dit voorbeeld is ontleend aan Marc Hamilton (inactiviteits-fysioloog aan de universiteit van Missouri, USA). Hij stelt dat iemand die van zijn16 wakkere uren, 95% zittend doorbrengt, nooit gezond bezig kan zijn. Hamilton en andere onderzoekers, waaronder psychologen, stellen dat wat bewegen betreft er twee belangrijke zaken zijn die de gezondheid en levensverwachting bepalen. De eerste: dagelijks gemiddeld een half uur matig tot intensief bewegen (d.w.z. trainen zoals aerobics, squash, joggen etc). De tweede: zorg dagelijks voor zeer (!) regelmatige niet-inspannende lichaamsbeweging, zoals staan, lopen, fietsen, en de trap op- en aflopen. Beide adviezen zijn belangrijk. Elke dag 10 km hardlopen, maar de rest van de dag zitten, is volgens de onderzoekers nadelig voor de gezondheid en levensverwachting.

Een overzichtsstudie (Karolinska Instituut Stockholm) geeft aanwijzingen hoe dit zit: Voor de omzetting van vet in energie is bij mens en dier het enzym lipoproteine lipase (LPL) nodig. Als muizen en ratten de mogelijkheid wordt ontnomen zich normaal te bewegen, dan daalt de activiteit van dit enzym dramatisch (tot er slechts 10% over is, t.o.v. de dieren die zich nog wel normaal kunnen bewegen). Het gevolg is dat de bewegingsarme dieren snel vervetten en lichamelijke afwijkingen vertonen. Bij dieren die gewoon en normaal bewegen verschilt de LPL-activiteit nauwelijks. De onderzoekers trekken uit bovenstaande de conclusie dat cruciaal voor LPL-activiteit de regelmaat van spierbewegingen is. Oftewel: regelmatig ‘gewoon’ bewegen.

Veder blijkt dat niet-inspannende lichaamsbeweging de gevoeligheid van het lichaam voor insuline sterk beïnvloedt. Insulinegevoeligheid is belangrijk voor het transport van glucose naar de spieren. Als dat transport stokt, treedt vervetting van allerlei organen op, waaronder de lever. Uit onderzoek is gebleken dat slechts een paar weken van ‘normale bewegingsarmoede’ voldoende is om onze insulinegevoeligheid met tientallen procenten te doen dalen met als gevolg een stijging van het risico op diabetes, hart- en vaatziekten en kanker. Wederom de conclusie: probeer dagelijks meerdere momenten op één dag ‘normaal’ (niet-inspannend) te bewegen én dagelijks minimaal 30 minuten matig tot intensief te sporten.

Tenslotte is er nog het simpele gegeven van ‘oefening baart kunst’. Een lichaam dat vaak zit, wordt goed in zitten, maar minder goed of zelfs slecht in normaal bewegen. Hoe vaker en hoe langer we blijven zitten, hoe natuurlijker dat gaat voelen en hoe hoger de drempel wordt om uit die stoel te komen en weer ‘normaal’ te bewegen.

Hopelijk heeft deze wetenschappelijke info je geïnspireerd en in plaats van nu langer in je stoel te blijven zitten, sluit je de computer af en ga je even een ommetje maken.

(Bron: Tijdschrift GezondNU, nr. 3, maart 2011, pag. 62)