Etiketten lezen: Spoedcursus voor de Suiker Challenge

Hoe lees je een etiket? Het is belangrijk om te weten wat er in je eten zit en of je met het product je lijf gaat voeden of vullen. Ook wil je weten hoeveel suikers of vetten er in een product zitten en meer specifiek wélke suikers of vetten het betreft. Volgens de Voedsel- en Warenautoriteit zijn fabrikanten verplicht om op het etiket duidelijke en eerlijke informatie te verschaffen.

Etiketten lezen: Ingrediënten en Voedingswaarde

Er is een belangrijk verschil tussen de ingrediëntenlijst en de voedingswaarde(tabel).

Ingrediënten

Onder het kopje 'Ingrediënten' vind je alle stoffen waaruit het product is opgebouwd. Als je een pak rijst bekijkt dan zie je dat er slechts één ingrediënt in zit, namelijk rijst. Bekijk je een drinkpak sojamelk vanille (zie foto) dan zie je dat dit product bestaat uit o.a. water, suiker, gepelde sojabonen, calciumcarbonaat etc.

De volgorde waarin de producten worden genoemd is belangrijk omdat ze altijd in aflopende volgorde worden opgesomd. Met andere woorden, het ingrediënt dat als eerste wordt genoemd zit er het meeste in. In het voorbeeld van de sojamelk kun je concluderen dat het voornamelijk bestaat uit water, daarna uit suiker en vervolgens (voor 5,8% procent) uit gepelde sojabonen etc.

Voedingswaarde(tabel)

De voedingswaardetabel zegt iets over de hoeveelheid energie (calorieën) die een product bevat. Meestal gaat het om de hoeveelheid energie per 100 gram. Zoals je weet levert voedsel energie. Onze maat om energie te meten is aan de hand van calorieën.

Koolhydraten, vetten en eiwitten bevatten calorieën. Eén gram koolhydraat bevat 4 calorieën. Eén gram eiwit bevat ook 4 calorieën. Eén gram vet bevat 9 calorieën.

Koolhydraten, vetten en eiwitten samen noemen we de macronutriënten. Daarnaast kennen we de micronutriënten. Dat zijn de vitamines en mineralen die ook in de voedingsstoffen aanwezig zijn, maar in veel kleinere hoeveelheden namelijk milligrammen of zelfs microgrammen.

Meestal bestaan voedingsmiddelen uit alle drie de macronutriënten, dus zowel koolhydraten, als eiwitten, als vetten. Hoe de exacte verdeling eruit ziet vind je terug in een voedingswaardetabel.
Een uitzondering is bijvoorbeeld olie. Neem maar eens een fles olijfolie uit je keukenkastje en bekijk de voedingswaardetabel. Er zitten helemaal geen eiwitten of koolhydraten in, enkel (goede) vetten.

Terug naar het voorbeeld van de sojamelk:

• per 100 gram (of 100 ml in dit geval) levert het in totaal 54 calorieën.
• 1,7 gram van die calorieën komt uit vet
• 6,5 gram komt uit koolhydraten
• 3,0 gram komt uit eiwitten

Etiketten interpreteren: wel of geen toegevoegde suikers?

Hoe weet je of er suikers aan een product zijn toegevoegd?

Hiervoor kijk je op de ingrediëntenlijst. Dus in het voorbeeld van de sojamelk is het makkelijk en duidelijk: het tweede ingrediënt is suiker.

Verschillende soorten suiker.

• Suiker heeft veel verschillende namen. Naast suiker, kom je het ook tegen onder de namen: rietsuiker, ruwe rietsuiker, basterdsuiker, invertsuiker, druivensuiker, kandijsuiker, kristalsuiker, vanillesuiker, dextrose, maltose, melassestroop, maltodextrine, glucose(stroop), glucose-fructose(stroop), succrose, saccharose, karamel, geleisuiker. (ik durf niet eens met zekerheid te zeggen dat deze lijst compleet is)

Naast de bovenstaande lijst met suikernamen bestaan er ook (gevaarlijke) chemische, kunstmatige zoetstoffen en de natuurlijke zoetstoffen.

• Kunstmatige zoetstoffen worden in een laboratorium gemaakt. Alleen al om die reden is het mijn advies dat je deze vorm van suikers probeert te vermijden. Voorbeelden van kunstmatige zoetstoffen zijn aspartaam, xilitol, acesulfaam-K, sorbitol, en isomalt.
  Kijk eens op een pakje suikervrije kauwgum en je zult zien dat ál deze zoetstoffen aanwezig zijn!
• Natuurlijke zoetstoffen komen in de natuur voor en zijn daarmee in principe goed voor je gezondheid, maar onthoud: Natuurlijke suiker of niet, suikers blijven suikers. Een teveel aan suikers is niet goed voor je gezondheid noch voor je gewicht.
  Denk bij natuurlijke zoetstoffen o.a. fruit (vers en gedroogd), maar ook aan honing, stevia, agave etc.

Koolhydraten "waarvan suikers"

Belangrijk om te onthouden is dat je voor het bepalen of er suikers aan een product zijn toegevoegd moet kijken op de ingrediëntenlijst en niet in de voedingswaardetabel.

In de voedingswaardetabel zie je onder het kopje "koolhydraten" vaak staan: "waarvan suikers".
In een eerder blog legde ik uit dat koolhydraten zijn opgebouwd uit zetmeelstoffen en suikers. Wat je terugziet in de tabel is dus welk deel van de koolhydraten bestaat uit suikers en welk deel er bestaat uit zetmeelstoffen.

Als je uit de ingrediëntenlijst hebt kunnen concluderen dat er geen suikers aan het product zijn toegevoegd, dan kun je er vanuit gaan dat de woorden 'waarvan suikers' in de voedingswaardetabel slaan op de suikers die van nature in het product voorkomen.

Lees ook: suiker-herkennen-en-etiketten-lezen