Praat tegen jezelf als tegen een vriendin

Stel: je zit samen met je beste vriendin op een terras. Beetje kletsen, zonnetje, kopje verse muntthee erbij... en ineens zegt jouw vriendin iets heel onaardigs over zichzelf. Iets waarvan je het zeker niet zou pikken als een ander dat tegen jouw beste vriendin zou zeggen. Bijvoorbeeld: "In dat soort broeken krijg ik een ontzettende dikke kont, ik durf echt niet daarin de straat op! Daar ben ik veel te lelijk voor". Dat zou je toch niet pikken als iemand dat zomaar tegen jouw vriendin zou zeggen?

De vraag is: waarom pik je het wel als jouw vriendin dat over zichzelf zegt? En wat zou je je vriendin antwoorden in zo'n situatie? Waarschijnlijk iets relativerends over haar achterste of je benadrukt iets anders wat haar "met billen en al" de moeite waard maakt, toch?

Nog een laatste vraag: stel dat jij vrienden bent met jezelf, en je zegt iets soortgelijks over je eigen achterste... misschien niet terwijl je in je eentje op een terras zit, maar thuis voor de spiegel. Waarom pik je dat van jezelf?

Stemmetjes in je hoofd

Bijna iedereen heeft van die stemmetjes in zijn hoofd. Zelfspraak wordt dat genoemd. Je spreekt jezelf bijvoorbeeld moed in, of je gaat bij jezelf te rade als je voor een dilemma staat.

Het kan super handig zijn om dingen te onthouden of om bijvoorbeeld jezelf tijdens het sporten te corrigeren op techniek (Als ik squat, zeg ik continue in mijn hoofd: "Buikspieren aan, billen naar achter, bovenbenen parallel aan de vloer, gewicht in mijn hielen"). Uit onderzoek blijkt zelfs dat gerichte inzet van zelfspraak je (sport) prestatie kan verbeteren. Jammer genoeg is het omgekeerde ook waar.

De kritische commentator

Veel mensen hebben een kritische commentator bij zich, die doet wat commentatoren doen: kritiek leveren op alles wat "mis" is. (Ik laat de discussie over of er echt iets 'mis' is met je lichaam voor deze blog even links liggen).
Ik kan me een situatie herinneren dat ik samen met een vriendin op weg was naar een hardloopwedstrijd in Tilburg, waar zij de 7,5km ging lopen en ik de 1/2 marathon. In de auto zat ik hardop te klagen over de vorm van mijn benen, volgens mij noemde ik ze: "Dikke pootjes". Zo noemde ik ze in die periode altijd in mijn hoofd.  Mijn vriendin keek me aan en zei vol verbazing: "Hoe kan je dat nou zeggen van benen die een halve marathon onder de 2uur kunnen lopen? Jouw benen zijn geweldig!"

Negatieve zelfspraak maakt het probleem groter

Negatieve zelfspraak over punten waar je ontevreden over bent, zorgt ervoor dat de focus continu ligt op jouw onvrede. Alle positieve punten sneeuwen compleet onder. Daar kun je behoorlijk van in de put raken, omdat de commentator het probleem groter, belangrijker en meer aanwezig maakt dan dat het in de realiteit is. Daarnaast: die stroom aan negatieve gedachten lossen het probleem niet op. Je kunt jezelf geen platte buik denken!
Heel veel mensen haken zichzelf pootje met hun zelfspraak, bijvoorbeeld op het moment dat ze iets aan hun levensstijl verbeteren.  Zelfs als je heel opgewekt begint met meer bewegen of  gezonder eten, neemt de commentator binnen de kortste keren het tempo van je progressie onder vuur. Letterlijk moedeloos kun je ervan worden.

Tips om af te rekenen met negatieve zelfspraak.

1. Allereerst: word je bewust van wat je allemaal tegen jezelf zegt. En weet: Iedereen heeft dit soort "mindchatter", het betekent niet dat je gek aan het worden bent.
2. Proberen niet te denken is een nutteloze oefening, hoe maf het ook klinkt: daar ga je niet over! Je gedachten gebeuren. Net als je hartslag, daar heb je ook geen invloed op met je bewustzijn.
3. Merk de gedachte op, alleen dat geeft al lucht. De spirituele leraar zegt: " Je bent niet je gedachte, je bent degene die de gedachte kan observeren".
4. Ontdek je een negatieve gedachte, stop dan even met wat je aan het doen bent. Als het kan: ga letterlijk even stilstaan.
5. Vraag jezelf af: is dat waar? Als het niet waar is, laat de gedachte dan los. (De gedachte: "Zo kan ik de straat niet op", terwijl je voor de spiegel van de kledingkast staat, is bijvoorbeeld niet waar. Het enige wat je hoeft te doen is de voordeur open en je gaat naar buiten. Het kan dus).
6. Lukt dat loslaten niet? Probeer dan deze truc: Herhaal de gedachte in je hoofd, maar met de stem van Donald Duck. En daarna als Woody Woodpecker. Maak er een kort liedje van dat gezongen wordt door Alvin en de Chipmunks. Ga door totdat je erom kan lachen. Op dat moment heeft de gedachte zijn kracht verloren.
7. Praat tegen jezelf alsof je tegen je liefste vriendin praat. Juist als die vriendin onzeker is, kan ze een paar opbeurende woorden gebruiken.
8. Kies je woorden goed, je bent degene die luistert

Bekritiseer niet op uiterlijk

Een laatste tip die meer met spraak dan met zelfspraak te maken heeft. Het kan al enorm helpen als je stopt met andere mensen te bekritiseren op hun uiterlijk. Vooral wij vrouwen kunnen daar heel vilein in zijn. Dat lijkt misschien een leuk tijdverdrijf, maar het nadeel schuilt in het al oude spreekwoord: "Zoals de waard is, vertrouwt hij zijn gasten". Als jij keihard over iedereens uiterlijk bent, word jij onzekerder. Omdat je dan verwacht dat anderen net zo hard over jou zullen zijn. Stop daarmee, dat kan nu meteen. Stop met het lezen van rubrieken waarin beroemdheden op hun uiterlijk worden afgerekend. Koop geen bladen met paparazzi foto's van bekende mensen die gewoon met hun haar in een staart en zonder make up even een pak melk gaan halen en er dan net zo uitzien als jij... en daarop worden afgerekend. Ga niet met vriendinnen "mensen kijken" om ze vervolgens giechelend te bespreken. Stop ermee, niet eens voor die ander... maar voor jezelf.