Mr. Boeddha's internationale lichaamstaal

Door gastblogger Kim Vos

Afgelopen zaterdag zat ik met ontwerper en vriend Jan Boelo in de auto op weg naar Den Haag voor de opening van de Coco CHANEL 'The Legend' tentoonstelling. Fijn dat ik een sterke man naast me had, want ik had voor de gelegenheid mijn Iris van Herpen schoenen aangetrokken. Zij is naast haar bijzondere kleding ook bekend om haar zeer fraaie, uitdagende hoge hakken. Als catwalk queen draai ik daar meestal mijn handen (of voeten) niet voor om, maar dit keer werd ik eraan herinnerd waarom ik deze schoenen eigenlijk niet zo vaak aan heb.
Hangend aan de arm van Jan heb ik nog redelijk charmant mijn entree weten te maken en gelukkig lag er als ode aan Coco Chanel een fijn wit tapijt (naast haar bekende zwarte jurkje, is het witte tapijt in huize Chanel ook beroemd). Tapijt en hoge hakken vind ik een goede combi: het veert lekker en het is botbreukproof.

Nu wil ik het niet hebben over deze schoenen of het masteren van hoge hakken, al moest ik wel om mijn eigen geklungel grinniken.
Mijn inspiratie kwam dit keer uit een hele andere hoek: De Boeddha.
Velen kennen het plaatje van de man in lotushouding; zittend met de benen gekruist, een rechte rug en meestal met de betekenisvolle handen in de schoot. Het toonbeeld van Oosterse rust en openheid.

Boeddha's taal

De mannequins in deze tentoonstelling hadden vergelijkbare handen. Elk had zijn eigen boodschap en ze spraken hun eigen taal (zie foto). Zo stond ik in gedachten verzonken, verend en balancerend op Coco's tapijt, me te verwonderen over hoe Boeddha's taal in ons dagelijks leven is doorgedrongen.
Bewust of onbewust hebben we het ons eigen gemaakt. De algemene betekenis heeft de grenzen van Tibet ver overschreden. Je kunt hem inmiddels overal vinden, ja, zelfs bij de Xenos, waar ik ze regelmatig vandaan haal als klein cadeautje. Stiekem hebben ze daar namelijk best leuke beeldjes. Laatst ging ik ook die winkeldeur weer uit met een zak vol. Ik vind Mr. Boedha nou eenmaal een zachte, liefhebbende gift.

Als je er even bij stilstaat, is het op z'n minst frappant dat we met z'n allen dit symbool zo omarmd hebben. In giftshops, Intratuinen, de vijver van het Vondelpark in Amsterdam, nachtclubs, restaurants, als hobbelend poppetje in de auto. Boeddha weet je te vinden. Zijn comfortabele rust en toegedichte levenswijsheid spreekt tot ons allen. Zowel op oppervlakkig als op diep niveau. Voor ieder wat wils.

Zoveel Boeddha's, zoveel betekenissen

Boeddha betekent 'hij die ontwaakt'.
De lachende Boeddha, één van mijn favorieten, is een Chinees beeldje van een flinke man, die breeduit ontspannen lacht terwijl een hele kudde kinderen over hem heen krioelt. De dikheid en de kinderen symboliseren materiële en geestelijke overvloed, het goede gezegende leven van iemand die de geheimen van het bestaan doorgrond heeft en nu met volle teugen geniet van al het goeds dat het leven te bieden heeft.
Hij is de tastbare beeltenis van de onbezorgde gelukzaligheid die ieder deelachtig wordt die zijn eigen ware aard, “De Boeddha in zichzelf”, heeft gevonden.

De houding van de gekruiste benen is het symbool van zuiverheid.
Naast de houding van zijn benen, speelt de houding van de handen de grootste rol. De Mudra's.
Mudra’s zijn inmiddels in heel Azië terug te vinden in het hindoeïsme, boeddhisme, taoïsme en shintoïsme. Er bestaat een belangrijk aantal mudra's die worden uitgevoerd met slechts één of beide handen die gebruikt worden om een bepaald gevoel of situatie uit te drukken. Je hebt er vele, maar hier wil ik even stilstaan bij de 2 die ik regelmatig tegenkom:

1. Vaak zien we hem met beide handen in elkaar gevouwen, rustend in de schoot. Dit is het symbool van innerlijke rust en wijsheid. Van weten en gedachten. Deze houding staat symbool voor ontvankelijkheid; Zonder angst jezelf helemaal open stellen voor alles wat op je pad komt. Alles aanvaarden zonder oordeel.

2. Je hebt ook de Abhaya-Mudra; De Boeddha met rechterhand omlaag, vingers naar beneden en de handpalm naar buiten gekeerd. Dit is de handhouding van geruststelling, van zegen en vrijgevigheid. De handpositie staat voor afweren en bescherming tegen onwaarheden en gezegend worden.
Deze Boeddha verhindert rampspoed en ellende.

De houding van de handen en het verhaal van het lijf.

Anyway. Kijkend naar de handen van deze poppen, begon ik me af te vragen wat de specifieke betekenis was van de verschillende standen van de handen. Had iedere pop zijn eigen verhaal? Eén die het verhaal van de kleding nog extra benadrukte of stond het los van elkaar? Ging het om het aangeven van de verschillende emoties van de mens, ongeacht hun kleding? Of was het simpelweg creatieve vrijheid?
Er was geen direct antwoord op te vinden. De rationele uitleg was niet van belang. De handen vertelden een verhaal. Het verhaal van het lijf en het was aan de kijker om dit zelf verder in te vullen.

Bij iedere catwalktraining die ik geef, vraag ik de deelnemers om niet met de armen of handen over elkaar te staan/zitten. Om niet de borst te blokkeren. Telkens wanneer iemand dit toch doet, vaak zonder dat ze het door hebben, wijs ik ze erop. Ik krijg regelmatig te horen dat ik, ook na de training, als een stemmetje bij ze blijf hangen. Een stem die ze helpt herinneren aan de kracht van open staan. Jezelf te laten zien zoals je bent in alle rust en eigenheid. Dit zegt niets over mij, maar over een algemeen gedeelde mening.

Open staan geeft kracht. Onbewust of bewust weten we wat dat betekent, hoe het voelt, wat het met ons doet en hoe het ontvangen wordt.
Deze internationale lichaamstaal, aangereikt door Mr. Boedha zit zo langzamerhand in onze genen. Hij herinnert ons aan deze kracht, zelfs tot in de Xenos.