Ben jij nog aan het ontzwangeren?

Laten we beginnen bij het begin. GEFELICITEERD! Je bent bevallen en moeder geworden van een prachtige baby. Je bent vast hartstikke dol op je kleintje. Na alle ongemakken die je tijdens je zwangerschap hebt ervaren kun je nu eindelijk weer je ‘oude ik’ worden. Maar gaat dat wel zo makkelijk?

Voor sommige vrouwen komt het moederschap natuurlijk. Je hebt geen geestelijke en lichamelijke klachten en pakt je leven als nieuwe moeder snel op. Je wil graag weer gaan sporten om je oude figuur terug te krijgen. Als dit het geval is heb je geluk. Het merendeel van de vrouwen heeft namelijk last van een periode met ontzwangeringsklachten.

Na je bevalling geestelijk en lichamelijk weer in balans komen kan een hele opgave zijn. Wat kan het tegenvallen als je merkt dat het allemaal niet vanzelf gaat. Over zwanger zijn en je baby verzorgen is ontzettend veel informatie te vinden. Over hoe jij als kersverse mama om moet gaan met je nieuwe lijf en alle gedachten in je hoofd is niet veel bekend. Veel vrouwen verwachten in deze ontzwangeringsperiode teveel van zichzelf. De combinatie van de lichamelijke veranderingen en hetgeen allemaal op je af komt, kan als zeer stressvol worden ervaren.

9 maanden op en 9 maanden af

Je hebt vast wel eens gehoord van de uitdrukking ‘9 maanden op en 9 maanden af’. Voor het ontzwangeren wordt een periode aangehouden van 9 maanden tot een jaar. Het hoeft gelukkig niet zo lang te duren. Natuurlijk verschilt dit per vrouw. Ook de mate van heftigheid kan verschillen. Sommige vrouwen hebben enkel last van vergeetachtigheid, maar voelen zich verder prima. Andere vrouwen hebben toch echt meer moeite met het eerste jaar na de bevalling.  Veel onderzoek is er niet naar gedaan. Helaas weten we daarom niet waarom de ene vrouw meer klachten heeft na de bevalling dan de andere. Psychologen zeggen dat er geen harde bewijzen zijn dat deze klachten (alleen) te maken hebben met de invloed van hormonen.

Ook de maatschappij is erop ingericht dat een vrouw drie maanden na de bevalling weer normaal gaat functioneren. Na 6 weken heb je de nacontrole bij verloskundige of gynaecoloog. Je bent lichamelijk weer hersteld van de bevalling. Hoera! Je mag weer gaan sporten! Na drie maanden is je zwangerschapsverlof voorbij en ga je weer werken. Of als je een thuisblijfmoeder bent is het toch echt wel de bedoeling dat je nu van de roze wolk af komt en je huishouden weer op orde krijgt. Of je daar nu aan toe bent of niet. Iedereen is dol op je baby maar je zwangerschap en bevalling zijn ze al lang vergeten. Ze beseffen zich vaak niet dat je nog aan het herstellen bent.

Klachten tijdens het ontzwangeren

Wat zijn die klachten waar je last van kunt hebben in de ontzwangerinsperiode? Hieronder een opsomming van de meest voorkomende klachten.

• Moeheid
• Hoofdpijn
• Opvliegers
• Vergeetachtigheid
• Labiel en huilerig
• Snel geïrriteerd zijn
• Duizeligheid
• Concentratieproblemen
• Libidoverlies

Cijfers die WEL bekend zijn:

• 70% van de vrouwen zegt een jaar na de bevalling nog steeds weinig fut te hebben
• 50% heeft dan nog steeds last onder in de rug
• 66.6% van de vrouwen maakt zich zorgen over haaruitval
• 40% van de vrouwen heeft slaapproblemen, zoals moeilijk in slaap komen of onrustig slapen
• 55% van de moeders heeft bij de eerste verjaardag van hun baby vaker last van hoofdpijn dan voor de zwangerschap
• 40 tot 50% van de vrouwen zegt veel te piekeren en moeite te hebben met concentreren en het nemen van beslissingen
• En 50% van de vrouwen zegt minder interesse te hebben in seks.

Natuurlijk zijn veel van bovenstaande klachten makkelijk te verklaren. Niet zo gek dat je moe bent als je een paar keer per nacht opstaat om je baby te voeden. Natuurlijk heb je geen zin in seks als je 6 weken geleden bevallen bent. Maar toch is het opvallend dat veel moeders zich na de bevalling ‘niet lekker’ voelen.

De wetenschap dat je niet de enige bent kan al een steun in de rug zijn. Het is belangrijk om te weten dat  - als je je labiel, moe en snel geïrriteerd voelt - dit niet meteen betekent dat je een postnatale depressie hebt. Integendeel, het kan ook veroorzaakt worden door het ontzwangeren. Klachten die door een gezonde levensstijl met voldoende beweging, gezonde voeding en ontspanning goed te verhelpen zijn.

Blijven de klachten aanhouden, zijn ze hardnekkiger dan de bekende kwaaltjes en vermoed je dat je een postnatale depressie hebt, neem dan iemand in vertrouwen en praat hierover. Het is echt niet nodig om je schuldig te voelen, want de negatieve gedachten horen bij de ‘ziekte’. Maak een afspraak met de huisarts of verloskundige. Die kan naar je luisteren en je eventueel doorverwijzen naar een psycholoog.

Oorzaken van de klachten tijdens het ontzwangeren

Het spreekt voor zich dat er tijdens je zwangerschap veel veranderd is in je lichaam. Het kost tijd om hiervan te herstellen. Je organen, baarmoeder, hormoonhuishouding, alles moet op eigen tempo weer in balans raken. De grote hormoonschommelingen hebben invloed op je geestelijke gesteldheid.

Bostvoeding heeft vele voordelen! Het is het beste afslankmiddel wat er bestaat en super gezond voor je kindje. Niet gek dat het door alle deskundigen wordt aangeraden. Als je nog borstvoeding geeft blijft je lichaam echter wel verschillende zwangerschapshormonen aanmaken. Het hormoon Oxytocine (nodig voor toeschieten van de melk) heeft allerlei fraaie bijnamen: knuffelhormoon, liefdeshormoon, relaxhormoon. Toch kan er ook een schaduwzijde aan zitten. In bepaalde gevallen heeft het door de wisselwerking met dopamine tot gevolg dat borstvoedende moeders soms in een treurige stemming raken. Gelukkig komt dit niet vaak voor. Het is echter wel goed om te weten.

Misschien nog wel belangrijker dan de lichamelijke veranderingen is hetgeen je geestelijk doormaakt. Het krijgen van een kind is een ingrijpende gebeurtenis. Je leven staat op zijn kop. Plotseling is alles anders. Het kost tijd om aan het moederschap te wennen. Je bent de eerste periode ook druk bezig met het ontdekken van je kind. Vaak zet je jezelf op de laatste plaats. Veel nieuwe moeders vergeten zelf te eten! Het leven is druk en hectisch geworden.

Het vinden van die nieuwe balans is misschien wel het aller moeilijkste wat er is. Spontaan de deur uit lopen om bijvoorbeeld boodschappen te doen is al niet meer mogelijk. Hoe verdeel je je aandacht en tijd tussen het zorgen voor je gezin en kom je ook toe aan je eigen behoeften? Je moet alle zeilen bijzetten. Natuurlijk zijn al deze veranderingen niet negatief! Je hebt een schat van een baby en je vindt jezelf misschien wel veel leuker nu je moeder bent. Het kost alleen wel tijd om de nieuwe situatie wennen.

Wat kun je tegen de klachten doen?

Hoewel hormonen hun eigen weg gaan, kunnen we ze wel degelijk zo nu en dan bijsturen. Van sporten staat bekend dat het de zogenoemde prethormonen stimuleert. Een flinke endorfinestoot bij stevige inspanning doet wonderen. Ook wandelen, fietsen, zwemmen, dansen en seks zorgen voor de aanmaak van extra hormonen, zoals endorfine, dopamine, serotonine en noradrenaline. Allemaal bezorgers van een heerlijk gevoel, kalmte en energie. Beweging is een natuurlijk antidepressivum. Wie zich lekker wil voelen, beweegt!

Ook gezonde voeding draagt bij aan meer energie en het “lekkerder in je vel”  zitten. Wees je dus bewust van wat je in je lichaam stopt. Vermijd vooral de stoffen die niks positiefs voor je lichaam betekenen. Je denkt misschien dat je een oppepper krijgt van een glas cola. Maar dit is maar tijdelijk en al die suikers en cafeïne doen niks goeds voor je. Je kunt door deze suikers alleen maar in een vicieuze cirkel terecht komen.

Naast voldoende bewegen en gezond eten is er nog een belangrijke oplossing die je niet uit het oog moet verliezen: accepteren! Accepteer dat je net bevallen bent van een prachtige baby en dat je de komende periode nodig zal hebben om weer terug in balans te komen. Accepteer dat je lichaam nog niet helemaal hersteld is en dat je helaas maar beperkt invloed kan uitoefenen op wanneer jij “ontzwangerd” bent. Wees dus lief voor jezelf en probeer het los te laten. Maak tijd voor jezelf en ontspan. Ben je eigen beste vriendin en geef jezelf de adviezen die je ook aan je beste vriendin zou geven.

(Bron:      Zwanger Fit, Helga D. Henzepeter-van Ravensberg, www.kindjeopkomst.nl, www.borstvoeding.com,  www.gezondheidsnet.nl)